طراحی گرافیک تاریخچه ای طولانی و جالب توجه به همراه دارد که با اولین کلمات و تصاویر آغاز شد. از توسعه های اولیه در چاپ تا ظهور سبک های منحصربفرد در طراحی در طول قرن بیستم. بیایید نگاهی داشته باشیم به رویدادها و جنبش هایی که تاریخچه طراحی گرافیک را شکل داد.

نوآوری های اولیه در تاریخچه طراحی گرافیک

  ۱۰۰۰۰_۱۵۰۰۰ سال قبل از میلاد

اولین ارتباط بصری شناخته شده به کمک پیکتوگرام ها (تصویرنگاشت ها) و سمبل ها در غارهای لاسکاکس در جنوب فرانسه مشاهده شده است.

 ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد

اشیای سنگی بلا قدیمیترین مصنوعات ساخته شده به دست انسان هستند که در آنها ترکیبی از کلمات و تصاویر استفاده شده است. به نظر می رسد که منشا آنها منطقه عراق بوده است.

 ۱۰۵سال بعد از میلاد

مقام عالیرتبه دولت چین با نام تسائی لون کاغذ را اختراع کرو.

 ۱۰۴۵

پی شنگ شیمیدان چینی تایپ قابل حمل را اختراع کرد که به کمک آن می توان نشانه ها را به صورت جداگانه برای چاپ استفاده کرد.

 ۱۲۷۶

با آسیاب کاغذ در فابریانوی ایتالیا صنعت چاپ به اروپا می رسد.

 ۱۴۵۰

جان گنزفلیش زام گوتنبرگ  سیستمی را برای چاپ تایپی در کتاب ها تکامل بخشید.

 ۱۴۶۰

آلبرت فیستر نخستین کسی است که در کتاب چاپ شده از تصاویر استفاده کرد.

داشتن طراحی گرافیکی

اکنون که به تاریخچه طراحی گرافیک پرداختیم، وقت آن است که نگاهی به جایگاه امروز طراحی گرافیک بیندازیم. می توان استدلال کرد که طراحی گرافیک بیش از هر زمان دیگری در زندگی ما رایج است. Graphics در هر شبکه اجتماعی، برنامه تلفن همراه و صفحه وب از ما استقبال می کند. بازاریابان و شرکت ها هر روز از طراحی برای رشد برند خود و ایجاد ارتباط با مخاطبان در سراسر جهان استفاده می کنند.

فقط به آمار نگاه کنید. بیش از ۵۰ درصد از بازاریابان تولید محتوای بصری را در اولویت قرار می دهند. اینستاگرام – یک پلتفرم کاملاً قابل مشاهده – سریعترین شبکه اجتماعی در حال رشد است. بیش از ۷۰ درصد از مردم تماشای آنلاین ویدیوها را افزایش داده اند زیرا پلتفرم هایی مانند فیس بوک همچنان به ایجاد و توزیع ویدیوها اولویت دارند. و بیش از ۴۱ درصد از بازاریابان می گویند که گرافیک اصلی مانند اینفوگرافیک بهترین کار را دارد.

برای ایجاد اینفوگرافیک های سفارشی از قالب های Canva مانند این جدول زمانی اینفوگرافیک قرمز ساده یا تاریخچه والیبال استفاده کنید.

از آنجایی که زندگی ما در هر لحظه از محتوا اشباع می شود، جای تعجب نیست که طراحان از قالب هایی مانند اینفوگرافیک و ویدیو برای غلبه بر سر و صدا استفاده می کنند. همچنین به نظر می رسد روندی برای طراحی های ساده و چشم نواز با چاپ بدون سری و تأثیرات شدید جنبش های قبلی مانند Bauhaus و Wiener Werkstätte وجود دارد، همانطور که در این پوسترها توسط مایک کوس طراح مقیم بریتانیا برای Getty Images دیده می شود.

قسمتی از پشت جلد  کتاب تاریخچه ای از طراحی گرافیک

تاریخچه ای از طراحی گرافیک،داستان پیشرفت طراحی گرافیک(از مهیج ترین و مهم ترین وقایع در تاریخ فرهنگ بصری قرن20) می باشد.

این کتاب با معرفی نمونه هایی از آثار هنرمندان پوستر ساز اواخر قرن19 آغاز می شود. تاریخچه ای از طراحی گرافیک در ادامه به ذکر مراحل پیشرفت ترکیب متن و تصویر در بروشر، مجلات، تبلیغات و نشانه ها تلویزیون و رسانه های الکترونیکی در کنار ابداعات تکنیکی مانند عکاسی و کامپیوتر تا اواخر قرن20 می پردازد. کتاب تاریخچه ای از طراحی گرافیک با جمع آوری بیش از700 مثال از آثار توانسته است قسمتی از تاریخ فرهنگی بصری جهان را در یک مجموعه کوچک به نام تاریخچه ای از طراحی گرافیک برای مطالعه دانشجویان و طراحان گرامی جمع آوری نماید.

جایگاه امروز گرافیک در جهان
واژه گرافیک که در لغت به معنای نگارش و یا هنر نگارش آورده شده است امروزه به شکلی از هنرهای دیداری (بصری) گفته می شود که به بیان موضوعات از راه تصویر، خواه تصاویر چاپی، خواه جلوه های سینمایی یا تلویزیونی و غیره می پردازد. درجامعه صنعتی کنونی که رقابت تنگاتنگ شرکتهای بزرگ به نبردی بی پایان تبدیل گشته است

شکلی از هنر گرافیک مدرن متولد شده که شاید ورای تصور هنرمندان عصر رنسانس بوده.گرافیک کنونی به شاخه های مختلفی منشعب شده که نمی توانیم به همه آن بپردازیم و فقط فهرست وار به آنان اشاره می کنیم:

آثار گرافیکی که به چاپ منتهی می شوند:

این آثار مانند پوسترها، بروشورها، طراحی نشان (sign) و.. که در دل این محصولات تصویرسازی(illustration) صفحه آر ایی (Layout) و عکاسی به کمک یکدیگر آمده تا بهترین اثر گرافیک آفریده شود

آثاری که بصورت تصویر در سینما یا تلویزیون به نمایش در می آیند:

این آثار با استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات تصویر برداری ، جلوه های ویژه کامپیوتری و … بصورت وله های تصویری یا تیزرهای تبلیغاتی به کمک آثار سینمایی آمده یا در قالب تبلیغات یک محصول در ذهن بیننده جای می گیرد. گرافیک در اینترنت:

ورود این پهنه جهان گستر (world wide web) در مشاغل و زندگی عمومی مردم و همه گیر شدن آن نیاز زیبا سازی صفحات وب، هنر گرافیک را به کمک خواسته و طراحی صفحات وب و نیز تبلیغات در اینترنت ، جنبه دیگری از گرافیک را مطرح ساخته است.

تاریخچه طراحی گرافیک در ایران

طراحی و هنر گرافیک ایران به دلیل نیاز به تحول، دچار دگرگونی مثبتی شد. اما این دگرگونی، سال ها طول کشید تا در اواسط دوره ی رضا شاه، به مدد دو تن به نام های فردریک بالبرگ سوئدی و موشخ سروری ارمنی شروع به شکل گرفتن نمود. از کارهای تالبرگ، آرم راه آهن ایران و آرم سابق روزنامه ی اطّلاعات است.

گرافیک مدرن ایران با کوشش های این دو و بعد با تلاش طراحان ایرانی نسل ها بعد از آن در جامعه، مطرح و شناخته شد و حضوری مستقل پیدا کرد. پیش از آن، هنر گرافیک در زمینه هایی چون طراحی فرش، کاشی، پارچه، نقوش سفال ها، تصویر گری و تحریر کتب و موجود بودند.

از دوره ی قاجار، با جدی شدن مسئله ی چاپ، طراحی و گرافیک نیز حضور مشخص تری یافت. فنون و نقوش سنّتی طراحی، توسط نقّاشان در زمینه های جدید به کار برده شد. اما به دلیل عدم آشنایی با فنون جدید در این حرفه، تحول لازم به وجود نیامد. به همین علت در طراحی هیچ سبک، مکتب یا شیوه ی نویی به وجود نیامد.

چند سال بعد با گشایش دانشکده ی هنرهای زیبا و فعالیت کسانی چون محمد بهرامی در اواسط دوران محمدرضا شاه، گرافیک به دست هنرمندان ایرانی، جان تازه ای گرفت. از اواخر دهه ی سی و اوایل دهه ی چهل، حرکتی جدید در رجوع دوباره به نقوش و گنجینه بی همانند طراحی ایران شد.

امروزه با پیشرفت هنر گرافیک و گستردگی کاربرد آن شاخه های متعددی از قبیل تصویرسازی، پوستر، طراحی آرم و نشانه، صفحه آرایی، طراحی حروف و بسته بندی که از هم متمایز هستند را دربر می گیرد. همه این ها در مفهوم عمومی گرافیک، جای دارند.

حرکت به سمت دیجیتال شدن

امروزه سیستم های کامپیوتری در صنعت طراحی گرافیک بسیار کارآمد هستند چراکه جلوه های تصویری مانند سایه دادن و رنگ زدن تنها به کمک یک کلیک ساده انجام می شوند. بسیاری از فونت های نمادین در سیستم های کامپیوتری از پیش نصب شده اند که کار را برای طراحان گرافیکی آسان تر می نمایند. همچنین، این امکان را به صنعت طراحی گرافیک داده اند تا در سراسر دنیا انقلابی عظیم برپا کند. از آنجایی که در سه دهه گذشته نرم افزارهای پردازشگر عکس و متون نیز مورد استفاده قرار گرفته اند، طراحان گرافیک براحتی می توانند جلوه های هنری زیبایی به طراحی های خود اضافه نمایند. امروزه، بواسطه لوگوها و طراحی گرافیک می توان براحتی برندها را شناسایی کرد.

به نظر می رسد در آینده طراحی های  گرافیک از محبوبیت بیشتری نسبت به امروز برخوردار شوند و در زمینه های متعدد و گسترده مورد استفاده قرار بگیرند. ازآنجایی که با ورود تبلت ها، تلفن های هوشمند، کتابخوان های الکترونیکی و گجت های متعدد هر روزه شاهد پیشرفت فناوری هستیم، بیش از پیش با طراحی های گرافیکی و ایده های جالب و خلاقانه آشنا می شویم.

اولین آثار گرافیکی چه زمانی شکل گرفتند؟

اگر بخواهیم تاریخچه گرافیک ایران را به طور دقیق بررسی کنیم، بهتر است به سراغ نقاشان ایرانی برویم. تاثیرگذارانی مانند محمد زمان که نقاش دربار بود و از سفرهای اروپا، برای شاه سلیمان صفوی نقاشی می‌کشید. بعد از شکل‌گیری تحولاتی در ایرانِ دوران قاجار، همانند ورود صنعت چاپ به کشور، تولید آثار گرافیکی مثل کتاب‌آرایی تغییر کرد. زیرا تولید کتاب از روند سنتی و یک نسخه‌ای، به تولید انبوه تبدیل شده بود.

در کل می‌توان گفت که صنعت چاپ به امروزی شدن گرافیک بیشترین کمک را کرده است. تا قبل از ورود صنعت چاپ به ایران تصویر سازی و نوشتار به صورت دستی انجام می‌شد و بیشتر، درباریان این کار را انجام می‌دادند. اما چون تعدادشان محدود بود، این فرایند به کندی طی می‌شد.

قاجاریه چه کمکی به گرافیک ایران کرد؟

دوران قاجار دوران ورود نوگرایی و مدرنیته مثل تاسیس چاپخانه و نشر روزنامه به ایران بود. اما به طور کل، با مطالعه در گرافیکِ دوره قاجار، با تناقض‌هایی مواجه می‌شویم! از طرفی، در استفاده از ایده‌های نوین‌گرایانه، بسیار ناشیانه عمل می‌کردند؛ از طرفی دیگر، بسیاری از آثار گرافیکی‌شان برای ما بسیار باارزش است. کتاب‌های چاپ شده، روزنامه‌ها، مجلات، نقاشی‌های سر در اماکن و حتی خوش‌نویسی از کارهای گرافیکی دوران قاجار هستند و در تمام آن آثار، می‌توان این تناقض را مشاهده کرد.

گونه‌ای دیگر از آثار گرافیکی دوران قاجار به عیدی‌سازی مشهور است. این نوع آثار در اواسط حکومت ناصرالدین شاه و با مکتب خانه‌ها آمد و با از بین رفتن مکتب‌خانه‌ها هم، از میان رفت. در آن زمان، ایران از نظر داشتن چاپخانه در میان کشورهای مسلمان پیشگام بود. اولین چاپخانه در دوران قاجار در شهر بوشهر تاسیس شد و بعد از آن چاپخانه‌ای سربی در تبریز شروع به کار کرد که نخستین کتاب قائم مقام فراهانی در آنجا به چاپ رسیده است. نخستین چاپخانه ی سربی تهران نیز در سال ۱۲۳۹ هجری قمری تاسیس شد و اولین کتاب کتاب چاپ شده در آن محرق القلوب است.

انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران

انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، اولین انجمن رسمی و قانونی و مستقل طراحان گرافیک ایران است که در سال ۱۳۷۶ در وزارت کار و امور اجتماعی به ثبت رسید؛ و از سال ۱۳۸۱ عضو انجمن بین‌المللی طراحی (ico-D) است.

تلاش برای تشکیل انجمنی صنفی برای طراحان گرافیک ایران از سال ۱۳۵۵ آغاز شد؛ پس از انقلاب سال ۵۷ و همچنین وقوع جنگ تحمیلی، این امر به مسیری دیگر وارد شد. اگرچه در تمام سال‌های اولیه انقلاب اکثر طراحان گرافیک بیشتر متوجه مسائل و امور داخلی کشور و استفاده از زبان گرافیک در جهت اهداف انقلاب بودند.

تا این‌که در سال ۱۳۶۴ اولین گام صنفی، با انتشار محدود نخستین تعرفه کارهای گوناگون گرافیک به کوشش جمعی از طراحان گرافیک برداشته شد. آن‌ها توانستند اولین نمایشگاه دوسالانه طراحان گرافیک ایران را با جلب حمایت و همکاری برخی از سازمان‌ها و نهادهای دولتی در موزه هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۶۶ برگزار کنند.

این نمایشگاه، بزرگ‌ترین گردهمایی طراحان گرافیک ایران بعد از نمایشگاه پنجاه سال گرافیک ایران در سال ۱۳۵۵ بود. پس از برگزاری موفقیت‌آمیز این نمایشگاه، تلاش برای راه‌اندازی و تأسیس شرکت تعاونی تهیه و تأمین ملزومات حرفه‌ای طراحان گرافیک ایران، تحقق یافت؛ اما ازآنجاکه این تعاونی نمی‌توانست دربرگیرنده همه اهداف و آمال طراحان گرافیک باشد، یک سال و نیم پس از تشکیل، هیئت مؤسس تعاونی توانستند با جلب نظر جمعیت قابل‌توجهی از طراحان گرافیک و یافتن راهکار رسمی و قانونی، انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران را در مهرماه ۱۳۷۶ به ثبت رسانده و تأسیس کنند.

در طول سال‌های فعالیت انجمن صنفی گرافیک، طراحان زیادی در سمت‌های مختلف ریاستی انجمن، فعالیت می‌کردند که در طول زمان‌های مختلف تغییر کرد.

منابع

tarahshid

serplancer

chapentesharat

refahuni.blogfa

redclock

tarahan

rahagfx

aradmobile