فیپا چیست و 3 نکته که چرا مهمه؟
اگه اهل کتاب باشی یا حتی یه بار خواسته باشی کتاب چاپ کنی، احتمال زیاد اسم فیپا به گوشت خورده. خیلیها فکر میکنن فیپا یه جور مجوز خاصه، در حالی که داستانش سادهتره. بذار از اول برات بگم.
فیپا چیست به زبان ساده؟
فیپا در واقع مخفف «فهرستنویسی پیش از انتشار» هست. یعنی قبل از اینکه کتابت بره چاپخونه، باید یه سری اطلاعاتش مثل اسم نویسنده، عنوان کتاب، موضوع و شابک مشخص بشه. این اطلاعات میره کتابخونه ملی و اونجا یه برگه برات صادر میکنن به اسم فیپا.
به زبون سادهتر، فیپا مثل شناسنامهی کتابه قبل از اینکه به دنیا بیاد!
یه مثال واقعی از فیپا
فرض کن میخوای یه کتاب دربارهی «طرز تهیه غذاهای گیاهی» چاپ کنی. برای گرفتن مجوز چاپ، ناشر ازت میخواد فیپا بگیری. میری سایت کتابخونه ملی، اطلاعات رو وارد میکنی، بعد از چند روز برگه فیپا میاد. تو اون برگه نوشته شده:
* اسم کتاب: دستور پخت گیاهی
* نویسنده: سارا احمدی
* موضوع: آشپزی – گیاهخواری
* شابک: ۹۷۸-۶۰۰-…
حالا این فیپا رو میذاری اول کتاب. همین!
چرا فیپا مهمه؟
خیلیا میپرسن: خب بدون فیپا هم میشه چاپ کرد؟ راستش نه. چون برای گرفتن مجوز نشر از وزارت ارشاد، داشتن فیپا الزامیه.
پس فیپا سه تا کاربرد اصلی داره:
1. کتابت هویت پیدا میکنه.
2. تو کتابخونهها و فروشگاهها راحتتر دستهبندی میشه.
3. مجوز چاپ بدون فیپا صادر نمیشه.
جدول خلاصه فیپا چیست
| موضوع | توضیح ساده |
| ————– | —————————– |
| معنی فیپا | فهرستنویسی پیش از انتشار |
| کاربرد | شناسنامه کتاب قبل از چاپ |
| کجا صادر میشه؟ | کتابخانه ملی |
| چرا لازمه؟ | برای گرفتن مجوز چاپ کتاب |
| مثال | کتاب آشپزی گیاهی – سارا احمدی |
اشتباه رایج درباره فیپا
خیلیا فیپا رو با شابک قاطی میکنن. در حالی که شابک فقط یه شماره استاندارده، ولی فیپا کل اطلاعات کتابه. یعنی شابک یه بخش از فیپاست، نه همهاش.
جمعبندی
حالا دیگه میدونی فیپا چیست و چرا انقدر مهمه. اگه روزی خواستی کتابت رو چاپ کنی، یادت باشه اولین قدم بعد از انتخاب ناشر اینه که فیپا بگیری. بدون فیپا، هیچ کتابی نمیتونه وارد بازار بشه.
پس خلاصه:
* فیپا = شناسنامه کتاب قبل از چاپ
* لازمه برای مجوز نشر
* کمک میکنه کتابت همیشه قابل شناسایی باشه
بدون دیدگاه