سالنامه
سالنامهها یا وقایعنامهها (به انگلیسی: Annals، به لاتین: annāles، از ریشهٔ کلمهٔ annus به معنی “سال”) سندی برای ثبت مختصر تاریخ بود که در آن وقایع سال به سال بر اساس گاهشماری مرتباً نوشته میشد، اگرچه این اصطلاح برای هر تاریخ مکتوبی میتواند استفاده شود.
آغاز سالنامه نگاری در ایران
نخستین سالنامه چاپی در ایران که در سال ۱۲۹۰ هجری قمری به دستور مشیر الدوله صدر اعظم وقت و به مدیریت محمد حسن صنیع الدوله رئیس اداره روزنامه جات، دار الطباعه و دارالترجمه دولتی و مترجم ناصرالدین شاه منتشر شدهاست.
اعتماد السلطنه دربارهٔ «ایجاد سالنامه» نوشتهاست که: «این دفتر که اروپاییان آن را آلماناک میگویند هیئت دربار هر ملک و رؤِساء دوایر هر دولت و شماره نفوس هر اقلیم و استعدادات حربیه هر حکومت و جمیع حوادث عمده وانکشافات جدیده نسبت به آن سال مخصوص مصرح ومنصوص است و نیز بر فواید دیگر اشتمال دارد که به احصاء و استقصاء در نمیآید. این گونه رساله که مرآت احوال یک ساله است در ایران و هیئت دربار آن تألیف نمیگردید تا سال یک هزار و دویست و نود و یک هجری[۱۲۹۰] بنده مؤلف به ترتیب و ترکیب آن مأمور گردید و آلماناکی بس نغز و نیک تلفیق داده مطبوع و منتشر ساخت مشتمل بر هیئت دربار دولت علیه ایران و… به علاوه فوائد عظیمه دیگر از قبیل تطبیق سنین تاریخ هجری و میلادی از بدایت هجرت…»
سالنامه ایران در سال ۱۲۹۱ به نام سالنامه دولت علیه ایران تغییر نام داد از همین سال به بعد به ضمیمه کتابهای «دارالطباعه» و سپس «انطباعات» انتشار یافتهاست.
در این سالنامه مطالب مربوط به سازمانهای دولتی ایران را دوایر دولتی میفرستادهاند و اطلاعات راجع به کشورهای دیگر را خود اعتماد السلطنه با دستیاری فروغی تهیه میکردهاست.
آخرین سالنامه ایران در سال ۱۳۱۳ به دلیل «ترجمه شرح حال مادموازل مونت پانسیه» که ضمیمه همین ترجمه نیز بود، توقیف گردید.
مهمترین بخش یک سالنامه ، تقویم آن می باشد
بر اساس چینش تقویم در برگه های سالنامه این محصول به سبک های سالنامه روزشمار ( پنجشنبه و جمعه با هم ) ، روزشمار ( پنجشنبه و جمعه جدا ) ، سالنامه دو روز شمار ، سالنامه هفته شمار ( دستیار ) ، سالنامه هفته در دو صفحه ، سالنامه ماه شمار و سالنامه یک ماه در دو صفحه ارائه می شود.
” شایان ذکر است که بیشتر سالنامه هایی که در ایران تولید می شود علاوه بر تاریخ شمسی حاوی تاریخ میلادی و تاریخ قمری می باشد “
اما اگر سالنامه ای تنها با تاریخ قمری چاپ شود به آن سالنامه قمری و اگر سالنامه ای تنها با تاریخ میلادی تولید شود به آن سالنامه میلادی می گویند.
در این میان اطلاعات دیگری نظیر جمله ای از مشاهیر ، حدیثی از ائمه اطهار و یا خلاصه ای از تعطیلات یک ماه در برگه های سالنامه چاپ می شود.
هم چنین برخی تولیدکنندگان سالنامه در پایان هر هفته یا هر ماه گزارش کار آن هفته یا آن ماه را چاپ می کنند. البته عموما سالنامه اختصاصی را به این صورت چاپ می کنند.
همچنین در ابتدا و انتهای سالنامه ها صفحاتی از قبیل مشخصات دارنده سالنامه ، تعطیلات رسمی سال ، یکسال در یک نگاه سالنامه ، نقشه مترو تهران ، نقشه ایران ، نقشه تهران ، مناسبت های ضمیمه تقویم ، تلفن های ضروری تهران ، کد استان های ایران ، چک لیست سفر ، اصطلاحات مفید بازرگانی ، سایت های مهم و کاربردی ، علائم اختصاری تجارت بین الملل ، برگه یادداشت حساب های ماهانه ، دفترچه تلفن و … وجود دارد.
بررسی ها نشان می دهد قشر زیادی از مردم از سالنامه استفاده می کنند و دلیل این امر فضای مناسب سالنامه ها جهت یادداشت برداری است.
شاید به نظر برسد که در عصر دیجیتال استفاده از سالنامه با توجه به وجود سایت های تقویم و انواع و اقسام برنامه های نوشتاری دیگر مقبولیت نداشته باشد .
اما نتایج تحقیقات نشان می دهد هنوز در سال 2021 بیشتر افراد برای نوت برداری در طول سال از سالنامه استفاده می کنند.
مثلا دانشجوها از سالنامه به عنوان جزوه استفاده می کنند ، کارمندان برای ثبت امور روزانه یا یادآوری ها ، صاحبان کسب و کار به عنوان دفتر حساب و کتاب و …
همین استفاده عامه مردم از سالنامه ها سبب رونق فروش سالنامه درسال های متمادی شده است . سالنامه اختصاصی نیز هدیه مناسبی جهت ارائه در پایان سال از طرف شرکت ها یا سازمان می باشد.
برای سفارش سالنامه ، شرکت ها نمونه های تولید شده سالنامه را از تولیدکنندگان سالنامه دریافت می کنند و جهت شخصی سازی سالنامه از موارد زیر استفاده می کنند :
1- درج لوگو روی جلد سالنامه
2- درج برگه های تبلیغاتی به عنوان لت سالنامه در ابتدا یا انتهای آن
3- چاپ لوگو در صفحات به عنوان ترام سالنامه
4- چاپ بر روی روبان سالنامه
5- چاپ روی آستر بدرقه سالنامه
انواع سالنامه بر اساس تاریخ
سالنامه ها را بر اساس معیارهای مختلف میتوان به طریق های متفاوتی طبقه بندی کرد. یکی از معیار های طبقه بندی سررسید ها، طبقه بندی آن ها بر اساس نحوه تاریخ شماری آن ها است:
۱ – سررسید روز شمار
این سررسید ها با نمایش هر روز هفته در یک صفحه امکان یادداشت مطالب زیادی را به شما میدهند. با داشتن این سررسید ها میتوانید فضای زیادی را به یک روز اختصاص دهید.
حجم این سررسید ها زیاد است و به همین خاطر به درد افرادی که دنبال سررسید های کوچک و جیبی هستند مناسب نیست.
۲ – سررسید روز شمار پنجشنبه و جمعه با هم
این سررسید ها مانند سررسید های روز شمار هستند فقط با این تفاوت که روز های پنجشنبه و جمعه را در یک صفحه مشترک قرار داده اند.
اگر روز های پنجشنبه و جمعه به محل کار خود نمیروید و مطالب زیادی برای یادداشت کردن ندارید این سررسید ها به دردتان خواهند خورد.
۳ – سررسید دو روز شمار
این سررسید ها دو روز را در یک صفحه قرار داده اند. گر چه فضایی که برای نوشتن در اختیار شما قرار داده میشود نسبت به سررسید های روز شمار کم تر است اما همچنان میتوانید وقایع مهم را در آن ها یادداشت نمایید.
۴ – سررسید هفته شمار
این سررسید ها در هر صفحه به ۷ قسمت برای ۷ روز هفته تقسیم شده اند و هر روز فضای بسیار کمی برای نوشتن دارد.
برای کسانی که کم جا بودن سررسید برایشان اهمیت دارد این نمونه پیشنهاد میشود.
۵ – سررسید هفته در دو صفحه
این سررسید ها هفته را به دو قسمت ( از شنبه تا دوشنبه و از سه شنبه تا جمعه ) تقسیم کرده و در دو صفحه جای داده اند.
نسبت به سررسید های هفته شمار فضای بیش تری برای نوشتن در اختیار شما قرار میدهند اما کوچک و جیبی هستند.
۶ – سررسید ماه شمار
این سررسید ها جنبه تقویم دارند و اصلا برای نوشتن مناسب نیستند. میتوانید با نگاه کردن به آن ها از وقایع کلی یک ماه مطلع شوید.
بدون دیدگاه