چاپ سیلک

چاپ سیلک‌اسکرین یا «چاپ سیلک» روشی برای چاپ تصویر است. در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر مورد نظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدود کننده لاک حساس پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس زیرکار را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا زیرکار فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده یه کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.

با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپ‌های تک‌رنگ یا چندرنگ صورت داد. با سیلک‌اسکرین می‌توان روی انواع مواد مانند پارچه و چینی و سرامیک و فلز و غیره تصویر چاپ کرد. با چاپ سیلک می‌توان روی اجسام با شکلهای مدور و غیر مسطح نیز چاپ نمود که از این نظر در بین روش‌های چاپی منحصربه‌فرد است. این نوع چاپ برای چاپ تبلیغی بر روی اشیای گوناگون مثل تقویم و سررسید و لیوان و کاغذ بکار می‌رود.

چاپ سیلک انواع مختفی دارد که شامل:

1. چاپ معمولی
2. چاپ با لاک حساس برجسته آبی
3. چاپ ترام
4. چاپ پلاستی زول

و… می‌باشد.

چاپ سیلک سابقه‌ای چند هزار ساله دارد و گفته می‌شود که در ژاپن اختراع شده‌است

تاریخچه

سیلک اسکرین نوعی روش چاپ و تکثیر است که با امکانات فراوان، بر روی اشیای مختلف، در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون، قابل اجراست. در این روش از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر مورد نظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدودکننده مانند موم پوشیده می‌شود. این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلطک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا مرکب فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده یه کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد.

دامنهٔ کاربرد این چاپ از ساده‌ترین و ارزانترین وجه آن (که به عنوان چاپ صنعتی و در مورد کالاهای مصرفی بکار می‌رود) تا پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین مرحله آن (که بکار خلق آثار هنری می‌آید) گسترده‌است. از تصویر روی شیشه‌های شیر پاستوریزه، آب معدنی و نوشابه‌های متداول، انواع مواد مانند پارچه و چینی و سرامیک و فلز و تابلوهای راهنمایی و رانندگی و تابلوهای اسامی خیابان‌ها و پلاک منازل، حروف روی دستگاه‌های صوتی و انواع لوازم و وسایل زندگی گرفته تا برخی از پوسترهای تبلیغاتی و کارهای هنری و غیره تصویر چاپ کرد. با چاپ سیلک می‌توان روی اجسام با شکلهای مدور و غیر مسطح نیز چاپ نمود که از این نظر در بین روش‌های چاپی منحصربه‌فرد است. اما سیلک اسکرین چیست؟

چاپ سیلک اسکرین فراگرد پیشرفته تری است از چاپ با اِستنسیل(stencil) که در اوایل سده حاضر باب شد. در ابتدا بیشتر کاربرد تبلیغاتی و نمایشی داشت. از چند دههٔ پیش، هنرمندان این فن را بکار خویش گرفتند و به آن نام سری گرافی (seri graphy) دادند. چاپ با اِستنسیل یکی از ساده‌ترین شیوه‌های نسخه برداری است. اِستنسیل ورقه‌ای است که حروف یا طرح در روی آن کنده شده و با مالیدن یا پاشیدن مرکب یا رنگ بر روی آن، شکل حروف یا طرح بر روی سطح زیرین نقش می‌بندد. کلمه اِستنسیل هم به این ورقه، هم به فراگرد چاپ به وسیله این ورقه و هم به نقش حاصل از این شیوهٔ چاپ اطلاق می‌شود.

فن اِستنسیل در چین و ژاپن و مصر قدیم متداول بوده‌است. نمونه‌های کهن اِستنسیل‌های بدست آمده در چین با بنای دیوار بزرگ چین و نمونه‌های بدست آمده در مصر با بنای اهرام ثلاثه هم‌زمان‌اند. نمونه‌های بسیاری از تصویرهای بودا، که با چاپ اِستنسیل تهیه شده باقی‌مانده‌است. اِستنسیل در مشرق زمین چه برای مقاصد هنری و چه برای مقاصد تجاری (مثلاً برای نقش پارچه‌های مصرفی)، فنی متداول و شناخته شده بود؛ درحالی که در مغرب زمین بیشتر جنبهٔ مادی و مصرفی داشت. در سدهٔ هفده در فرانسه و انگلستان و در اواخر سدهٔ هچده و اوایل سده نوزده در آمریکای شمالی، برای طراحی کاغذهای دیواری اِستنسیل به کار می‌رفت.

ابتدا برای ساختن اِستنسیل از برگهای پاپیروس، پوست حیوانات و پارچه استفاده می‌کردند، بعدها برای ایجاد نقش‌های پیچیده‌تر، لازم بود اِستنسیل‌های ظریف تر از اِستنسیل‌های پیشین بکار رود. برای جلوگیری از پاره شدن چنین اِستنسیل‌هایی بود که استفاده از شبکهٔ نخ‌های ابریشم آغاز شد. دو ورقه را هم‌زمان می‌بریدند، شبکهٔ نخ‌های ابریشم را مابین این دو ورقه قرار می‌دادند و به آان دو می‌چسپاندند. به تدریج معمول شد که به جای شبکهٔ نخ‌های ابریشم، یک تکه پارچهٔ ابریشمین را به پشت ورقهٔ اِستنسیل بچسپانند؛ و بعدها پارچه ابریشمین را بر روی یک کلاف چوبی کشیدند.

تحول چاپ اِستنسیل به چاپ سیلک اسکرین درست از همین‌جا آغاز می‌شود. سیلک اسکرین در واقع نام خود را از پارچهٔ ابریشمین نازک مشبکی گرفته که با اتصال به کلاف، به عنوان تکیه گاهی برای ورقهٔ اِستنسیل بکار می‌رود. ورقهٔ اِستنسیل به این شبکهٔ ابریشمین چسپانده می‌شود. شبکهٔ باز ابریشم رنگ یا مرکب را از خود رد می‌کند، درحالی که ورقه اِستنسیل آن را نگاه می‌دارد.

تعیین تاریخ دقیق تحول فراگرد اِستنسیل به سیلک اسکرین دشوار است. در ۱۹۰۷ ساموئل سیمون، اهل منچستر، استفاده از سیلک اسکرین را به نام خود به ثبت رساند. او برای کشیدن مرکب روی اِستنسیل از قلم موی نقاشی استفاده می‌کردن.

در سال ۱۹۳۶، گروهی از هنرمندان آمریکایی جامعه ملی سری گرافی را تشکیل دادند. در این زمان است که کاربرد سیلک اسکرین با اهداف غیر تجاری آغاز می‌شود. هنر سر گرافی (که در آن هنرمند طرح خود را با فراگرد سیلک اسکرین به چاپ می‌رساند) به وسیلهٔ عده‌ای از نقاشان برجسته معاصر اعتبار زیادی یافته‌است.

در فرانسه ویکتور وازارلی، در انگلستان ادواردو پائولوزی و بریجت ریلی، و در ایالات متحده جیم دین، کلاس اولدنبرگ و اندی وارهول از مروّجان این هنرند.

رنگ مخصوص چاپ سیلک

در چاپ سیلک رنگ های مختلفی استفاده میشود که اساس همه آنها آب و روغن است که این خودش براساس سطحوحی که میخواهیم کار چاپ را روی ان انجام دهیم تنوع رنگی ما نیز مختلف است .

لازم به توضیح است که هر کدام از این نوع رنگ ها برای خود یک حلال ویژه ای دارند. مثلا رنگ pp دارای حلال ریتارد و همچنین رنک pvc نیز از این حلال بهره میبرد . در این جا باید یاد اور بشیم که خود حلال بنزین دارای رنگ روغنی می باشد.

برای درست کردن رنگهای مختلف نیاز ندارین همه نوع رنگ را خرید بکنید همینکه پنج تا از رنگ های اصلیشو تهیه بکنید کافیه که این رنگ ها عبارتند از رنگ های مشکی ، سفید ، زرد ، آبی ، قرمز

مزایای چاپ سیلک چیست؟

چاپ سیلک بر روی کلیه سطوح مسطح و مدور (گرد) : این نوع چاپ مثل چاپ تامپو بر روی قطعات صنعتی و هدایای تبلیغاتی قابلیت چاپ دارد مانند : چاپ روی حوله ، چاپ روی پارچه ، چاپ روی نایلکس ، چاپ روی نایلون ، چاپ روی کیف دستی ، چاپ روی شیشه ، چاپ روی کارتن ، چاپ روی جعبه ، چاپ روی بادکنک ، چاپ روی ورقهای فلزی ، چاپ روی لوازم خانگی ، چاپ روی ظروف یکبار مصرف ، چاپ روی بطری های پلاستیکی و فلزی ، چاپ روی فیلتر خودرو ، چاپ روی ظروف مواد غذایی.

با استفاده از دستگاه های پنوماتیک گرد زن و مسطح زن میتوان کلیه سطوح مسطح و مدور ذکر شده را چاپ بزنید. و کلیه قابلتهای این نوع چاپ و بازار چاپ و تبلیغات را از آن خود کنید.

هزینه های چاپ و تیراژ : بر خلاف بسیاری از انواع چاپ ها که کار چاپ تیراژ پایین صرفه اقتصادی و قابلیت ندارد در این نوع چاپ تیراژ چاپ محدودیت نداشته و هم از نظر اقتصادی و هم از نظر تیراژه کاملا قابل اجرا میباشد.

تنوع و کار با رنگها : در بیشتر چاپ ها از یک مدل رنگ با شرایط خاص مورد استفاده قرار میگیرد ولی در این نوع چاپ تنوع رنگ بستگی به جنس کالا قابل تعویض میباشد. مانند : ظروف یکبار مصرف که بیشتر مواد تزریق انها ار مواد pp میباشد باید حتما رنگ pp در چاپ بکار برود تا رنگ ار روی کالا پاک نشود و همچنین دیگر رنگ ها مانند رنگ pvc ، رنگ uv و رنگ پایه آب که هر کدام از رنگها نسبت به جنس و نوع کالا در چاپ سیلک اسکرین قابل تعویض میباشند.

کیفیت چاپ و شفافیت در چاپ : در بیشتر چاپ ها از پودر و جوهر استفاده میشود و بعد از انتقال بر سیلندر یا زینگ در چاپ افست روی کالا چاپ میشود ولی در این نوع چاپ ، چاپ با رنگ بصورت مستقیم بر روی کالا چاپ میشود و همین امر باعث درخشندگی و شفافیت بالا چاپ میشود.

فضای یک کارگاه : شما میتوانید در کمترین فضا ، حداقل 3*4 این نوع چاپ را انجام دهید. سادگی در آموزش و نصب و با کمترین هزینه میتوان صاحب شغل مستقل و پردرآمد باشید .

دیسکو از جمله افکت های سیلک اسکرین است که میتوان گفت یکی از زیباترین جلوه های ممکن را بر روی پارچه به رخ میکشد .
این افکت با استفاده از چسب و ورقه های مخصوص این کار انجام میگیرد، به این شکل که ابتدا چسب را با استفاده از کلیشه ی طرح مورد نظر، بر روی پارچه مینشانیم، سپس ورقه ورقه را بر روی چسب ها قرار داده و به مدت 5 ثانیه تا دمای 140 درجه با پرس حرارت میدهیم . قسمت هایی از پارچه که به چسب آغشته بوده، ورقه ها را به خود میچسباند و فیکس میشود، اما در قسمت های فاقد چسب، ورقه ها جدا شده و به این ترتیب طرح مورد نطر بر روی پارچه نقش میبندد .
این افکت معمولا با ورقه های طلایی و نقره ای مورد استفاده قرار میگیرد، اما رنگ بندی های متنوع دیگیری نیز دارد که بسته به نوع طرح میتوان از آن ها بهره برد .
این افکت از ماندگاری بالایی برخوردار بوده و در مقابل شست و شو نیز بسیار مقاوم است، به راحتی پوسته پوسته نشده و جلوه ی خود را از دست نخواهد داد.
دیسکو به علت جلوه ای که که به کار میبخشد، در زمره ی افکت های فانتزی قرار میگیرد و میتواند بصورت تک و یا در ترکیب با سایر افکت ها در بسیاری از کارها از جمله تیشرت، تونیک های زنانه، لباس های مجلسی و تریکو مورد استفاده قرار بگیرد.
 

چاپ پفکی را میتوان یکی از پر طرفدارترین روش های چاپ سیلک اسکرین قلمداد کرد. این چاپ حالتی حجمی به خود میگیرد که از سطح پارچه بالاتر می آید، از  این رو میتوان آنرا در دسته چاپ های فانتزی قرار داد .
برای انجام این چاپ، میبایست خمیر مخصوص آماده آنرا با خمیر اورینت، به همراه جوهر و یا رنگدانه های موجود با یک نسبت مشخص مخلوط نموده و سپس چاپ را انجام داد. لازم به ذکر است که رنگ حاصله به خودیه خود دچار پف نخواهد شد، بلکه میبایست تا 140 درجه حرارت ببیند که این امر به وسیله خشک کن قابل انجام است .
پفی که در این چاپ شکل میگیرد، معمولا تا 5 برابر سطح ابتدایی خمیر بر روی پارچه است، اما تحت شرایطی این حجم تا 20 برابر نیز پف خواهد نمود.
این خمیر آبشور است و قابلیت نشست بر روی اکثر پارچه ها را داراست.
همانطور که گفته شد، این چاپ در دسته چاپ های فانتزی قرار میگیرد. به همین خاطر در لباس های کودک، تریکو و تی شرت بسیار طرفدار دارد و معمولا بصورت ترکیبی با سایر متد های چاپی، میتوان طرح های بی نطیری را با آن اجرا نمود.
 

خمیر امولوسیون چاپ که متشکل از چند ماده شامل بیندر، غلظت دهنده، اوره، نرم کننده، آب و مواد دیگر است، یکی از متداول ترین رنگ های مصرفی در متد سیلک اسکرین است، چرا که میتوان با آن انواع طرح ها را با تعداد رنگ های مختلفی اجرا کرد.
این رنگ در اصطلاح آب شور بوده و به نوعی ساده ترین رنگی است که میتوان با آن چاپ سیلک را بر روی انواع پاچه و لباس اجرا نمود، در عین حال، این رنگ از کیفیت بالایی برخوردار بوده و با درجه های کیفی گوناکونی در بازار وجود دارد.
این نوع رنگ، به راحتی میتواند با جوهرهای خاص خود، به طیف وسیعی از رنگ ها تبدیل شود و از این بابت مشکلی در میان نباشد، همچنین میتوان از رنگدانه های پیگمنت نیز برای رنگ بخشیدن به آن استفاده کرد، اما برای تهیه رنگ به وسیله این رنگدانه ها پروسه خاصی وجود دارد که بهتر است از همان جوهر های آماده استفاده کرده و در چاپ های چند رنگ از آنها بهره برد. (بیشتر…)

چاپ فلوک یکی از سبک ها پر طرفدار در چاپ سیلک است که طرفداران خاص خود را دارد، چرا که به کمک آن گویی یک لایه مخملی بر روی کار نقش میبندد که از زیبای خاصی برخوردار است .

فلوک با استفاده از یک نوع چسب مخصوص و پودرهای ریز آماده انجام میگیرد، به این شکل که ابتدا چسب را با استفاده از کلیشه ی طرح مورد نظر بر روی پارچه مینشانیم، و سپس پودر مخملی را با استفاده از دستگاهی که به همین منظور ساخت شده است بر روی چسب قرار میدهیم . این دستگاه با استفاده از جریان برق، ذره های مخملی را دارای بار الکتریکی کرده و سپس با سرعت زیادی سر تیز آنها را داخل چسب فرو میبرد. این کار علاوه بر اینکه جلوه ی زیبایی به کار میبخشد، عمر و ماندگاری چاپرا نیز بالا میبرد و  از آن در مقابل شست و شو و عوامل محیطی محافطت میکند .

این ذره های مخملی با رنگ های بسیار جذاب در بازار موجود میباشند و از لحاظ طیف رنگی، مشکلی وجود نخواهد داشت و میتوان به کمک آن طرح های چند رنگ بی نطری را اجرا نمود.

از این روش برای چاپ تیشرت و لباس های مجلسی بسیار استفاده میشود، چرا که آن لایه ی مخملی ای که روی پارچه مینشیند، بسیار چشم نواز است و هر سلیقه ای را به خود جلب میکند .

منابع 0

پایار چاپ 
ویکی پدیا 
تصویر سازان