بسته بندی محصول

بسته‌بندی، جزء ضروری یک محصول است که شناساندن و نگهداری محصول را از تولید تا مصرف بر عهده دارد.

علم طراحی بسته‌بندی؛ دانش، هنر و فناوری محافظت از محصول برای نگهداری، انبارش، انتقال و توزیع، ذخیره، فروش و به‌کارگیری آن است .

به گونه‌ای که از سویی کمترین آزار در هنگام تولید تا مصرف به محتوای محصول و از سوی دیگر به محیط ‌زیست وارد گردد.

بسته‌بندی شامل مراحل طراحی، ارزیابی، و تولید بسته‌ها می‌شود. بسته‌بندی به‌طور بسیار جامعی بر زندگی سایه افکنده‌ است، به ‌طوری‌ که در اطراف خود آن را مشاهده می‌کنیم.

از اقلام مواد غذایی و دارویی گرفته تا کالاهای مصرفی و لوازم خانگی و کالاهای صنعتی و استراتژیک مانند محصولات پتروشیمی همه با بسته‌بندی مرتبط هستند.

وظیفه اصلی بسته‌بندی محافظت از محصول است. بسته‌بندی با برچسب‌های استاندارد این امکان را می‌دهد تا متوجه شویم چه گونه محصولی درون بسته قرار دارد و شرایط حفظ و نگهداری آن چگونه است. 

سازمان جهانی استاندارد (ISO) و سازمان‌های معتبر و ملی استاندارد کشورهای پیشرفته گام‌های مهمی در تدوین استانداردهای بسته‌بندی و مشخصات فنی آن برداشته‌اند.

طراحی بسته‌بندی شامل طراحی فیزیک بسته‌بندی و گرافیک آن است. طراحی بسته‌بندی باید زیرگروه طراحی محصول باشد .

به گونه‌ای که به طراحی بسته‌بندی به عنوان جزئی از پویش عملیات طراحی محصول نگریسته شده و همپای آن شروع شود و انجام یابد.

انواع بسته بندی بر حسب کارکرد

هر بسته بندی به منظور کاربردی تولید میشود. مثلا بسته بندی زعفران به منظور بسته بندی کردن تولیدات زعفران و فروش هر چه بهتر آن انجام می‌شود.

انواع بسته بندی بر حسب کارکرد یا کارایی را میتوان به موارد زیر تقسیم کرد:

• بسته بندی زعفران

• بسته بندی مواد غذایی

• بسته بندی عسل

• بسته بندي چاي

• بسته بندی اسباب بازی 

• بسته بندی لوازم التحریر

• بسته بندی گردو

• بسته بندی برنج

• بسته بندی آرایشی و بهداشتی 

• بسته بندی خشکبار

• بسته بندی شکلات

• بسته بندی میوه

• بسته بندی پسته

• بسته بندی حبوبات

• بسته بندی سیگار و دخانیات

• بسته بندی خرما

• بسته بندی صنایع دستی

• بسته بندی شیرینی

• بسته بندی ادویه جات

• بسته بندی دارویی

• بسته بندی ماکارانی

• بسته بندی بیسکوییت

• بسته بندی لوازم یدکی خودرو

• بسته بندی ماسک

• بسته بندی صادراتی

• بسته بندی مقوایی 

انواع بسته بندی از لحاظ انعطاف پذیری 

• بسته بندی انعطاف ناپذیر یا سخت

• بسته بندی هوشمند

• بسته بندی انعطاف پذیر

چگونه خلاقانه ترین بسته بندی ها را داشته باشیم

1. از خود محصول استفاده کنید!

تلفیق بسته بندی با خود محصول نشانگر توانایی عرضه شما و در عین حال قدرت بسته بندی شماست. برای الهام از این نوع بسته بندی میتوانید به تصویر شماره 3 (آدامس تریدنت)، شماره 8 (بالشتی عسلی) یا تصویر شماره 10 (نان پروتئینی) مراجعه کنید.

1. استفاده از شعار یا تگ لاین جذاب

استفاده از تگ لاین ها در خاطر مخاطب میماند و تاثیر بسزایی در ناخودآگاه وی برای خرید مجدد محصول شما دارد.

بعنوان مثال “پودر کیک رشد؛ به همین سادگی به همین خوشمزگی“. الهام بگیرید و خلاق باشید.

1. نبوغ در سادگی است.

بعنوان مثال کمپانی اپل برای بسته بندی محصولات خود از تگ یک دست و ساده در عین حال بسیار جذاب استفاده میکند و همواره نیز به عنوان برندی لوکس با بسته بندی جذاب از آن یاد میشود.

4.داستانی واقعی یا فانتزی در مورد برند خود بگویید!

برخی از بهترین و خلاقانه ترین بسته بندی ها داستانی فانتزی یا واقعی را روایت میکنند.

بعنوان مثال برند معتبر “قهوه ریو” با استفاده از تمبر و مهر و موم های بین المللی قصد دارد به مخاطب نشان دهد دانه های قهوه مرغوب را از سراسر دنیا جمع آوری میکند.

1. مثل جعبه مربع یا مستطیل نباشید!

بعنوان مثال برند Lanna Spa برای نشان دادن طبیعی بودن محصول خود، صابون ها را داخل بسته بندی مانند برگ به بازار عرضه میکند.

6.خلاق، خلاق و خلاق باشید!

شما تا به حال به استفاده از لبه های مثلثی شکل پاکت ها آبمیوه فکر نکردید؟

شرکت تولید کننده آبمیوه تصویر بالا با استفاده از کمی خلاقیت توانسته این لبه های بی مصرف را به دست و پای پنگوئن های خوشگل تبدیل کند.

1. از طبیعت الهام بگیرید.

تصویر بالا بسته بندی گلاب از شرکت BLK Rose است. این طرح بسیار زیبا را با گلاب های صادراتی یا مصرفی خودمان مقایسه کنید!

بقول معروف این کجا و آن کجا! شاید محتویات گلاب های ایران بسیار مرغوب تر باشند، اما تاثیر بسته بندی باعث فروش بسیار بالای کالای حتی نامرغوب خواهد شد.

2 اصطلاحات رایج در انواع بسته بندی

قبل از این که به انواع بسته بندی و نقش آن ها در تولید بپردازیم، مهم است که
برخی از اصطلاحات رایج مرتبط با مواد بسته بندی را تعریف کنیم.

• قابلیت بازیافت

به طور کلی مواد قابل بازیافت موادی هستند که پس از انجام یک سری عملیات شیمیایی می توانند دوباره مورد استفاده قرار گیرند.

بسیاری از اقلامی که در زندگی روزمره خود استفاده می کنیم و اغلب دور ریخته می شوند،
می توانند بازیافت شوند و برای ایجاد یک محصول یا مواد بسته بندی جدید استفاده شوند.

کاغذ، مقوا، شیشه، آلومینیوم و انواع خاصی از پلاستیک معمولاً قابل بازیافت هستند.

• تجدیدپذیری

مواد تجدیدپذیر دارای اجزای زیستی هستند و می توانند به طور طبیعی تجدید شوند و انرژی و ماده تولید کنند.

به عنوان مثال، برخی از قسمت های گیاه نیشکر را می توان برای ایجاد یک ماده پلاستیکی زیستی استفاده کرد.

• کمپوست پذیری

مواد قابل کمپوست می توانند در عرض 90 روز بدون باقی ماندن مواد سمی تجزیه شوند.

اگرچه همه چیز در نهایت تخریب خواهد شد؛
اما تفاوت اصلی در مواد کمپوست پذیر و دیگر مواد در مدت زمان مورد نیاز برای تجزیه کامل است.

بسته بندی دارای چهار عملکرد یا وظیفه اصلی زیر می باشد :
1- عملکرد تکنیکی و کاربردی
2- عملکرد تبلیغاتی
3- عملکرد اقتصادی
4- عملکرد اطلاع رسانی

1- زمینه‌ی تکنیکی و کاربردی
محافظت از کالا اصلی ترین وظیفه‌ی بسته‌ بندی است. این محافظ از هر جنسی که باشد باید کالا را به خوبی دربرگیرد و آنها را در مقابل ضربه و تکان حفظ کند و هم تحمل وزن کالا را داشته باشد.

تکنولوژی امروز امکانات بی‌ شماری را برای سهولت مصرف فراهم آورده که نباید به گستردگی آن بی‌توجه بود.

نمایشگاه‌های بین‌المللی بسته‌بندی در هر نوبت جدیدترین ماشین‌آلات و تکنولوژی را در زمینه‌ی تولید محصول (به خصوص در زمینه‌ی خوراکی‌ها، شیرینی و شکلات)،

مواد اولیه و تکنیک‌های جدید برای چاپ روی پلاستیک و پلی‌پروپلین‌ها و… به نمایش می‌گذارند.

2- زمینه‌ی تبلیغاتی و دیدگاه‌های بازاریابی
طرح بسته‌بندی علاوه بر داشتن تمام کیفیت ‌های اصلی یک طراحی گرافیکی، باید قدرت طراحی برای محصولات تجاری و صنعتی را دارا باشد.

طراحی برای محصولات تجاری بخشی از روند تولید و بازاریابی است. قبل از شروع کار، طراح باید تحقیق بسیار جامعی درباره‌ی محصول انجام داده و اطلاعات دقیقی گردآوری کند.

در آغاز کار، طراح باید محصول را بسیار صمیمانه بشناسد و کاملاً با مشخصات، امتیازات، موارد مصرف، توانایی بالقوه‌ی فروش، سلیقه‌ها و عادات خرید مصرفکنندگان احتمالی آن آشنا شود.
3- اهمیت بسته بندی از نظر اقتصادی
مهم ترین اهمیت که در بسته بندی محصولات غذایی مدنظر است افزایش طول عمر نگهداری محصول است. با توجه به ویژگی های نگهداری محصول، بسته به نوع محصول، بسته بندی و فضای مناسب داخل بسته بندی و نوع دستگاه بسته بندی وشرایط محیطی می توان زمان ماندگاری محصول را افزایش داد .

که این امر سبب فروش بالای محصول و سود حاصل از آن می گردد. در این مورد باید هماهنگی لازم بین ویژگی های ماده بسته بندی و نیازهای نگهداری محصول فراهم شود.

اهمیت دیگری که در استفاده از بسته بندی محصولات مدنظر است، بهبود حمل و نقل، انبارداری و عرضه محصول می باشد.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تولید انبوه محصولات بدون استفاده از بسته بندی، عرضه محصول به صورت عمده فروشی یا خرده فروشی در بازار امکان پذیر نیست.

4- اطلاع رسانی بسته بندی و فروش
تولید کنندگانی که در صدد طراحی و تهیه محصول جدیدی هستند، باید توجه کنند که اگر برداشت دقیقی از گروه هدف (مشتری) در ذهن داشته باشند، مطمئنا شاهد رشد تولید و سود ناشی از آن می شوند.

بسته بندی از یک وسیله ساده محافظت محصول به یکی از عوامل اصلی فروش تبدیل می شود و همانند حلقه اصلی زنجیر، تولید کننده را به مصرف کننده مرتبط می کند.

انواع بسته بندی

بسته بندی ها انواع متفاوتی دارند. بسته بندی ها نسبت به نوع کاربرد به سه دسته اولیه، ثانویه و سوم تقسیم‌بندی می‌شوند.

بسته بندی اولیه

 بسته بندی که مستقیماً با خود محصول ارتباط دارد و معمولاً کوچک ترین نوع بسته بندی نسبت به بقیه بسته بندی ها است مثل لفاف چیپس و پفک.

بسته بندی ثانویه

از این نوع برای دسته بندی یا گروه بندی بسته بندی های اولیه استفاده می شود مثل جعبه‌های محصول.

بسته بندی سوم

 معمولاً بسته بندی های ثانویه در این بسته بندی سوم قرار می‌گیرند تا کار حمل و نقل محصول راحت تر شود. مثل کارتون‌های مادر

در بعضی از محصولات از سه نوع بسته بندی استفاده می‌شود مثل بسته بندی چای که محصول اصلی در لفاف انعطاف‌پذیر بسته بندی میشود و آن را در داخل یک جعبه قرار می‌دهند.

و جعبه ها بعداً برای حمل و نقل داخل جعبه مادر قرار می گیرند.

ولی در بعضی از محصولات فقط دو نوع از این نوع بسته بندی‌ها استفاده می‌شود. مثلا در بسته بندی یک اسباب بازی ، محصول داخل یک جعبه قرار می‌گیرد .

و سپس چندین جعبه در یک کارتن مادر قرار می‌گیرند و برای جابجایی ممکن است از پالت استفاده شود.

کلام آخر

 در این مطلب در مورد مهم‌ترین خصوصیات بسته‌بندی مناسب کالا صحبت کردیم. ممکن است در ابتدا به نظر برسد که طراحی جعبه و بسته‌بندی کار آسانی است؛

اما نباید فراموش کنید که بسته‌بندی عاملی قدرتمند در بازاریابی و جذب مشتری به حساب می‌آید و هرگز نباید آن را کم اهمیت جلوه داد.

تهیه شده در چاپ بهار

fa.wikipedia

chapkhone

sinapacking

namatek

farhampack

printmag